Facebook Twitter

Ons Onderwijs 2032

In het voorjaar van 2015 besluiten de staatssecretaris van OCW en de minister van Wonen en Rijksdienst tot het instellen van het Platform Onderwijs 2032. Het vervolg krijgt de naam Curriculum.nu. De eerste eindproducten worden april 2019 verwacht.

De opdracht is op basis van een breed maatschappelijk debat tot een gedragen visie op een toekomstgericht curriculum voor het primair en voortgezet onderwijs te komen.
Het jaartal 2032 wijst op het jaar dat leerlingen die nu beginnen aan hun schoolloopbaan van school af komen.

Juni 2015 bezocht een bestuurslid van de Vecon een bijeenkomst van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, in het kader van 2032.
Resultaat van deze bijeenkomst was een White paper.

In januari 2016 wordt het eindadvies van het Platform gepubliceerd: Ons Onderwijs 2032.

Tijdens de jaarlijkse studiedag van de Vecon in maart 2016 is een workshop gegeven over dit onderwerp. Na een korte inleiding is de mening van de aanwezigen gevraagd over diverse aspecten uit het rapport. Ook andere bezoekers van de studiedag konden daarna hun mening geven. Deze input is gebruikt voor de brief die later is verstuurd door de Vecon.

Juni 2016 stuurde de Vecon een brief over dit onderwerp naar de bewindspersonen van OCW.
De brief is verspreid onder verschillende organisaties op onderwijsgebied.

Begin september 2016 ontving de Vecon een reactie van de staatssecretaris.

  • Voor de reactie van de staatssevretaris: klik hier

In het kader van de verdiepingsfase waren bestuursleden van de Vecon aanwezig bij een bijeenkomst van het Platform VVVO.
We hielden een pitch over de mening van de Vecon in deze discussie.

Voor de inhoud van de pitch: klik hier

N.a.v. deze bijeenkomst stuurde het Platform VVVO de samenvattende conclusies naar de Onderwijscoöperatie.

Voor de samenvattende conclusies Platform VVVO: klik hier

Oorspronkelijk was de staatssecretaris van plan om nog in 2016 met de uitvoering van de plannen uit het advies te starten en te gaan werken aan de invulling van het curriculum.
Omdat het advies nogal veel losmaakte en duidelijk was dat er nog geen sprake was van een breed gedragen voorstel, werd een verdiepingsfase ingelast.
De Onderwijscoöperatie ging aan de slag met leraren, de Regiegroep met overige partijen.
Eind 2016 was de verdiepingsfase afgerond en verschenen:

Lees meer in de nieuwsbrief.

Eind december 2016 kwam de reactie van de staatssecretaris op de verslagen van de verdiepingsfase.

  • Voor de reactie van de staatssecretaris: klik hier

Na twee hoorzittingen en een Algemeen Overleg van donderdag 20 april 2017 heeft een Kamermeerderheid aangegeven door te willen gaan met de ontwikkeling van een aangepast onderwijsaanbod in het basis- en voorgezet onderwijs.

  • Voor een verslag en een overzicht van de ingediende moties: klik hier

In de periode na het rondetafelgesprek en het debat in de Tweede Kamer zijn er verschillende bijeenkomsten geweest waarin vakinhoudelijke verenigingen, waaronder de Vecon, overlegden met de Coördinatiegroep (de groep die leiding geeft aan het hele proces OnsOnderwijs 2032) over de interpretatie van moties en de gewenste gang van zaken.
De vakken die volgens de Coördinatiegroep vallen onder het kopje ‘leergebied Mens & Maatschappij’ – geschiedenis, aardrijkskunde, economie en maatschappijleer - kregen de keus of ze wel of niet mee wilden doen met het traject dat zou volgen. De VGN (geschiedenis), KNAG (aardrijkskunde), Vecon (economie) en NVLM (maatschappijleer) zijn diverse keren bij elkaar geweest om elkaar beter te leren kennen en te verkennen of ze een gemeenschappelijke keuze konden maken.
De conclusie was snel getrokken: we komen op achterstand te staan als voor vrijwel alle vakken nieuwe curricula worden ontwikkeld, onderzocht wordt hoe ze met hun tijd mee kunnen gaan, welke rol ze kunnen spelen in het onderwijs van de toekomst, maar voor de M&M-vakken niet. We doen dus mee!

De Vecon maakt een start met nadenken over een visie en zet een enquête uit.

Begin juli eindigt het visietraject Onderwijs2032 en start Curriculum.nu dat een nieuw curriculum voor PO en VO tot stand gaat brengen. Staatssecretaris Dekker heeft het stuk dat in april besproken is in de Tweede Kamer aangepast na gesprekken met veel partijen, o.a. de vakinhoudelijke verenigingen.

  • Voor de brief van de Staatssecretaris: klik hier

Omdat de Vecon schrikt van een onderdeel in deze brief, waarin gesproken wordt over aanpassing van de algemene vakken in het vmbo zonder overleg met de vakinhoudelijke verenigingen, gaat er een brief uit richting OCW.

  • Voor de brief van de Vecon aan de Staatssecretaris: klik hier

Over dit onderwerp is een gesprek bij OCW in september, na een overleg over AE. De stelling van de Vecon "er is net een nieuw programma, verzoek is er even niets aan te veranderen, zeker niet zonder overleg met ons" wordt gehonoreerd. Vmbo ec blijft even zoals het is.

In september ontvangen we van de Coördinatiegroep (die nu leiding geeft aan Curriculum.nu) een lijst met punten die verwerkt moeten worden in de visie.

De Vecon heeft een commissie samengesteld, bestaande uit 10 leden van de Vecon uit verschillende onderwijstypes en met brede ervaring: vmbo, mbo, havo/vwo AE, havo/vwo BE, lerarenopleiders 2e graads en 1e graads. In een drietal bijeenkomsten buigt de commissie zich over de punten en op de achtergrond wordt er geschreven aan een document.
Op 11 januari 2018 is er een akkoord van het algemeen bestuur en wordt het visiedocument opgestuurd naar de Coördinatiegroep.

De Vecon wordt in deze periode ook uitgenodigd om mee te denken over de positie van rekenen. Er is een voorstel vanuit een commissie, deels bestaande uit leden van de verenigingen van rekenen en wiskunde. De Vecon stuurt een officiële reactie op dit voorstel. Beide documenten zijn input voor het ontwikkelteam Rekenen & Wiskunde

  • Voor het voorstel voor rekenen: klik hier
  • Voor de reactie van de Vecon op dit voorstel: klik hier

De ontwikkelteams hebben hun eerste sessie op 14, 15 en 16 maart. De Vecon is, samen met de andere M&M vakinhoudelijke verenigingen, uitgenodigd om de eigen visie toe te lichten.

Tijdens de studiedag van de Vecon op 22 maart 2018 is er een workshop over dit onderwerp. Een lid van het ontwikkelteam is aanwezig.

Op 26 maart komen de tussenproducten van de ontwikkelteams beschikbaar. In dit dossier nemen we alleen de meest belangrijke voor ons vak op.

De Vecon zet een digitale enquête uit onder zoveel mogelijk leraren economische vakken, o.a. via de nieuwsbrief van de Stichting Praktijkleren en de nieuwsbrief van het Platform vmbo E&O.

Op de website van de Vecon wordt het forum ingericht zodat er een discussie kan plaatsvinden over belangrijke elementen in de visies en over de antwoorden op de consultatievragen.

Op 25 april stuurt de Vecon officieel feedback naar verschillende ontwikkelteams. De feedback is gebaseerd op de opbrengsten van de workshop op 22 maart, de bijeenkomst van de commissie visie, de vergadering van het algemeen bestuur en de opbrengsten van de digitale enquête. Jammer genoeg is er geen discussie op gang gekomen in het forum.

De Vecon was ook aanwezig bij een bijeenkomst van het Platform vakgericht rekenonderwijs. Leden van ontwikkelteams waren hierbij aanwezig. Vanuit dit Platform is feedback gestuurd aan het ontwikkelteam M&M. Ook andere ontwikkelteams kregen feedback vanuit deze organisatie.

Rondom financiële educatie is een overleg geweest tussen Wijzer in Geldzaken, Nibud, Diversion en Vecon. Leden van het ontwikkelteam waren hierbij aanwezig. Dit leverde ook feedback op aan het ontwikkelteam M&M. Bij deze feedback werden in een bijlage drie stukken gevoegd: de door Nibud geformuleerde leerdoelen op het gebied van financiële educatie, een stuk waarin effectieve manieren van financiële educatie uiteen worden gezet en het Pisa onderzoek 2015 waarin gewezen wordt op het gebrek aan kennis van persoonlijke financiën bij de leerlingen in Nederland.

De vakverenigingen voor geschiedenis, aardrijkskunde, maatschappijleer, filosofie en economie stuurden een gezamenlijke brief naar het ontwikkelteam M&M, met afschrift naar de Tweede Kamer, om het belang van de vakken nog even helder te krijgen.

De tweede serie tussenproducten verschijnt begin juni. In dit dossier nemen we alleen de producten van het leergebied M&M uit deze ronde op. Ook een stuk over brede vaardigheden, van de hand van SLO, dat door de ontwikkelteams als basis wordt gebruikt verdient een plaats in dit dossier.

Op 5 juni komt de commissie visie van de Vecon bijeen om de wijze van vergaren van feedback te bespreken. Er wordt opnieuw een forum ingericht en daarnaast besluit men tot het beleggen van een bijeenkomst op 21 juni, aansluitend aan een nascholing bedrijfseconomie, omdat het ontwikkelteam M&M nadrukkelijk vraagt om bijeenkomsten (zie hier voor verslag). De Vecon sluit aan bij diverse bijeenkomsten: met de andere M&M vakken, met de organisatie van Curriculum.nu, met Wijzer in geldzaken en het Platform rekenbewust vakonderwijs.

In deze ronde geeft de Vecon feedback op de tussenproducten van verschillende ontwikkelteams, alleen of in samenwerking met andere organisaties.

Op 28 juni verstuurt het Platform VVVO een brief naar de Coördinatiegroep om zijn zorgen over het proces te uiten. Dit leidt tot een artikel in de NRC en tot kamervragen en een reactie daarop van de minister.

Op 16 oktober komen de nieuwe tussenproducten beschikbaar. We vermelden hier alleen het product van het ontwikkelteam M&M.

De commissie visie komt weer bij elkaar en ook in deze ronde bezoekt de Vecon diverse andere bijeenkomsten rondom dit thema en probeert zelf zoveel mogelijk informatie op te halen.

Dit alles leidt tot officiële feedback richting alle ontwikkelteams:

En aanvullend een brief met bijlagen aan de leden van het ontwikkelteam met een economische achtergrond. In de eerste bijlage staat informatie die we verzameld hebben tijdens bijeenkomsten en digitaal, de tweede, derde en vierde bijlagen zijn overzichten van de grote opdrachten van M&M in combinatie met economische termen op verschillende niveaus en met verschillende invalshoeken. We hopen op deze manier het ontwikkelteam van input te voorzien.

Het Platform rekenbewust vakonderwijs heeft ook in deze ronde weer feedback gegeven richting ontwikkelteam R&W, mede namens de Vecon.

Ook vanuit de groep Wijzer in Geldzaken, Nibud, Diversion en Vecon is er feedback gegaan richting M&M en Digitale Geletterdheid.

Begin januari 2019 kwamen de nieuwe tussenproducten online. Je kunt het 4e tussenproduct van M&M, het consultatieverslag van M&M en de verslag van de experts vanuit dit dossier downloaden. Voor de producten van de andere ontwikkelteams verwijzen we naar de website van Curriculum.nu.

De periode om te reageren was dit keer heel kort. De Vecon heeft d.m.v. een brief alleen gereageerd op het tussenproduct van het ontwikkelteam M&M.

Eind januari was de Vecon aanwezig bij een overleg met de ontwikkelteams en andere vakinhoudelijke verenigingen. De insteek van die bijeenkomst was het meedenken met de ontwikkelteams bij het ontwikkelen van bouwstenen.

Omdat het na die bijeenkomst erg lang stil bleef en we het gevoel hadden niet meer op de hoogte te zijn van de ontwikkelingen heeft de Vecon een brief geschreven waarin de zorgen onder de aandacht worden gebracht van de organisatie van Curriculum.nu.

Op 7 mei zijn de concepteindvoorstellen gepubliceerd. We vermelden hier de voorstellen van de ontwikkelteams M&M en Digitale geletterdheid. 

De Vecon stuurde uitgebreide feedback op het voorstel van M&M en beperkte feedback op dat van Digitale geletterdheid. Het ontwikkelteam M&M reageerde op onze feedback met een brief waarin ze aangaf op welke manier er met de feedback is omgegaan.

Op 10 oktober zijn de eindrapporten van Curriculum.nu gepubliceerd. Op www.curriculum.nu zijn alle stukken te vinden. In dit dossier plaatsen we de voor ons belangrijkste onderdelen:

De secties BE en AE en de sectie vmbo hebben een visie geformuleerd op hun vak in de bovenbouw. Ze zijn eind oktober ingeleverd, samen met een aanbiedingsbrief namens de Vecon.

Je kunt de visies hier vinden:

De Tweede Kamer is nu aan zet. Gaat het door?

Ondertussen zijn er gesprekken tussen vakinhoudelijke verenigingen en OCW over hun inbreng in het vervolgtraject. We zijn benieuwd!

Om het belang van financiële educatie te benadrukken heeft het consortium financiële educatie (waar de Vecon onderdeel van uitmaakt) een brief gestuurd naar de Vaste Kamercommissie van OCW.

Op 9 december 2019 kwam de kabinetsreactie binnen. Het kabinet wil door met de ontwikkeling van een nieuw curriculum!

De Vecon heeft in januari 2020 een position paper naar de Vaste Kamercommissie van OCW gestuurd. Daarin wordt de mening van de Vecon over Curriculum.nu en specifiek die op het voorstel van het Ontwikkelteam M&M verwoord en staan aandachtspunten voor het vervolgtraject.

Ook het Platform VVVO heeft in januari 2020 een position paper gestuurd naar de Tweede Kamer.

Op 20 en 27 januari waren er hoorzittingen in de Tweede Kamer, daarvoor was ook de Vecon uitgenodigd. Op 5 maart was er vervolgens in de Tweede Kamer een algemeen overleg. Diverse partijen waren vrij kritisch, minister Slob heeft een aantal toezeggingen gedaan: er komt een extra brief waarin de nodige toelichting en verheldering, voor de zomer wordt een wetenschappelijke curriculumcommissie ingesteld, het SLO gaat komen met een ontwerptijdverdeling om overladenheid te voorkomen en het vervolgtraject zal niet voor alle vakken in hetzelfde tempo hoeven te gaan.

Besluitvorming zou snel worden ingepland maar is door de Coronacrisis uitgesteld.

Op 20 maart 2020 is een statement verzonden aan de Tweede Kamer. Dit is een initiatief van het Profielenberaad en mede ondertekend door de Vecon. Kern is: laat het proces doorgaan!

Ondertussen is het SLO alvast begonnen met de nadere uitwerking van het leergebied M&M omdat zowel het ontwikkelteam als de betrokken vakinhoudelijke verenigingen daarom vroegen. Een eerste overleg hierover was al in februari 2020, een uitwerking kwam in april via een stuk vanuit SLO waarin de deelprojecten waaruit het tussenproduct zal bestaan worden uitgewerkt (zie bijlage 16 april 2020 SLO).
De Vecon heeft op dit stuk gereageerd, we vinden de rol van de vakinhoudelijke verenigingen onvoldoende (zie bijlage reactie voorstel deelproducten slo mei 2020). We willen graag meedenken i.p.v. alleen geïnformeerd worden.
Het SLO beantwoordde onze brief (zie bijlage 28052020 antwoord Vecon). Ook de andere verenigingen betrokken bij M&M stuurden brieven.

Op 10 juni 2020 kwam minister Slob met een kamerbrief (zie bijlage kamerbrief 10 juni), kort daarna buigt de Tweede Kamer zich weer over Curriculum.nu, ze gaan onder voorwaarden akkoord met een vervolg en er wordt een aantal moties aangenomen (zie bijlage moties).
Kern van de aanpassingen is een hoge prioriteit voor de vakken Nederlands, Engels, rekenen/wiskunde en burgerschap, ook prioriteit voor de beta-vakken in het vmbo en een sterke betrokkenheid van de vakverenigingen in het vervolgproces.
Verder moeten de ontwikkelaars van de kerndoelen de thema’s racisme, discriminatie en koloniaal verleden in het curriculum vastleggen en gaat de minister onderzoeken op welke wijze het beste tegemoet kan worden gekomen aan de behoefte van leraren omtrent kennis en lesmaterialen rondom duurzaamheid.
De wetenschappelijke commissie krijgt de volgende opdracht:

  • de opbrengsten van de ontwikkelteams technisch en inhoudelijk op bruikbaarheid te beoordelen;
  • te adviseren over de werkopdracht aan de curriculumexperts;
  • de op te leveren concept-onderwijsdoelen te beoordelen en daarbij bijzondere. aandacht te schenken aan het terugdringen van overladenheid en het bevorderen van kansengelijkheid;
  • hierbij richtinggevende aanbevelingen voor verbetering te doen aan de Tweede Kamer en het kabinet;
  • de Tweede Kamer en het kabinet te adviseren over de opdracht aan de permanente curriculumcommissie.

Nog net voor de bespreking in de Tweede Kamer stuurde het Platform VVVO een brief aan de Tweede Kamer (zie bijlage 200611 PVVVO)

Op 16 juni 2020 werden de vakinhoudelijke verenigingen van de M&M vakken via een digitale meeting door SLO geïnformeerd over het tussenproduct, op 30 juni was daarover een veldraadpleging (zie bijlage deelprojecten tussenfase MM tussenstand 230620).
Op 2 juli gaf OCW een uiteenzetting over het vervolgproces.

Kort na de zomer wordt de wetenschappelijke curriculumcommissie geïnstalleerd. Totdat de eerste tussenadviezen er zijn ligt het proces grotendeels stil. Daar draagt toe bij dat Curriculum.nu na de val van het kabinet controversieel is verklaard. Wel worden intern bij SLO en OCW voorbereidingen getroffen voor het vervolg maar alles is nog zeer onzeker. SLO en OCW houden de vakinhoudelijke verenigingen op de hoogte via mails en webinars.

Op 4 februari 2021 stuurt minister Slob de eerste twee tussenadviezen van de wetenschappelijke curriculumcommissie naar de Tweede Kamer:
Tussenadvies 1 – Kaders voor de toekomst
Tussenadvies 2 – Doel en ruimte
Van de vele bijlagen noemen we er hier één: tussenadvies M&M. Dit is het resultaat van de tussenfase die in de zomer van 2020 plaats vond. De Vecon heeft op sommige punten moeite met dit advies, we hebben het stuk ook niet eerder onder ogen gehad.

Begin maart 2021 verschijnt een brief van de minister waarin hij ingaat op het verzoek van de Tweede Kamer tijdens het debat over de tussenadviezen. Hierin wordt onder andere de bijstelling van een aantal examenprogramma’s – inclusief het bijbehorende voorwerk – aangekondigd en nader toegelicht. De volledige brief vindt u hier.

Begin april, zo snel mogelijk nadat binnen de nieuwe Tweede Kamer de portefeuilleverdeling rond was, verstuurde het consortium financiële educatie een brief naar de nieuwe leden van de vaste Kamercommissie voor OCW. Klik hier voor de brief.

Mei 2021 wordt een concept van de referentiekaders tijd en ruimte in een digitale veldraadpleging besproken. Ook is er aparte bijeenkomst voor economische vakken waarin deze referentiekaders centraal staan. Jammer genoeg is het concept niet openbaar en kunnen we het dus niet delen. De Vecon ziet mogelijkheden maar ook problemen en stuurt een brief die verder gaat dan alleen een reactie op de referentiekaders. In de brief benoemen we onze zorgen en vragen we om facilitering van een verkenning naar begrippen en concepten die voor economen een andere en/of bredere betekenis hebben dan niet-economen veronderstellen.

Voor de brief van de Vecon: klik hier

Begin juli verschijnt het 3e tussenadvies van de wetenschappelijke curriculumcommissie.
Voor het tussenadvies: klik hier

De commissie blijft positief over de mogelijkheden om met de basis die er ligt verder te werken aan een nieuw curriculum voor het funderend onderwijs. In de brief waarin minister Slob het tussenadvies aan de Tweede Kamer aanbiedt verzoekt hij nadrukkelijk om een besluit van de Tweede Kamer om het proces voort te zetten. De term Curriculum.nu niet meer gebruikt in een eventueel vervolgtraject.
Voor de brief van de minister: klik hier

In oktober is er n.a.v. de brief van de Vecon een gesprek op het ministerie van OCW, digitaal krijgen we een reactie van het SLO. De brief heeft in ieder geval aandacht opgeleverd voor ons standpunt en onze zorgen. Ons verzoek om facilitering kunnen we meenemen in een nieuwe subsidieregeling die begin 2022 ingaat. In TEO 1 van 2022 wordt informatie gegeven over het vervolg van de curriculumvernieuwing en de inhoud van de subsidieaanvraag. Er zijn vijf projecten beschreven. (zie bijlage informatie over de projecten korte versie)

Januari 2022 sturen de verenigingen voor Wiskunde (NVvW), natuurwetenschappelijke vakken (NVON) en de Vecon een brief naar de Tweede Kamer waarin wordt aangegeven dat het van belang is om het curriculum van deze vakken op elkaar af te stemmen en de trajecten dus bij voorkeur tegelijk in gang moeten worden gezet. Klik hier voor de brief.

In maart ontvangt SLO de opdracht om het traject op te starten voor een aantal leergebieden, M&M zit daar nog niet bij.

Op 4/4 2022 is er een brief van de minister: klik hier voor de brief.

Op 25/4 gevolgd door een definitieve opzet na het kamerdebat: klik hier voor de brief van 25/4 2022.

TEO 3 2022 bevat natuurlijk weer een ‘Van de voorzitter’, dit keer over de curriculumvernieuwing. Hierbij een citaat: “Eindelijk weer actie. Op 4 april stuurde minister Wiersma een brief naar de Tweede Kamer die er op 6 april over debatteerde. En, jawel, het traject wordt in aangepaste vorm vervolgd en er is spoed nodig, en focus, maar wel samenhang, en niet alles tegelijk maar wel …. In ieder geval zal op korte termijn duidelijk worden wat er gaat gebeuren, hoe en wanneer”.

De kerngroep van de Vecon focust zich voorlopig op de vraag wat we kunnen zien als de ‘kern’ van het vak economie, waarom is het zo belangrijk. Ook zoeken we naar de onderwerpen die in het PO aan de orde zouden kunnen komen om de leerlingen alvast kennis te laten maken met de economische bril. Via diverse enquêtes worden vragen voorgelegd aan leden, aan ouders en leerkrachten PO, aan studenten en aan vakdidactici en wetenschappers. Er wordt niet massaal gereageerd maar er vormt zich wel een beeld waar we mee verder kunnen. Het is lastig om gemotiveerd te blijven omdat totaal onduidelijk is wanneer het kerndoelentraject voor M&M gaat starten.

Eind 2022 wordt de samenstelling van de kerngroep aangepast omdat er een paar afzeggingen zijn.

Begin 2023 lijkt er weer beweging te komen en gaat de kerngroep met goede moed aan de slag met de voorbereiding van onze inbreng in het startdocument, het zoeken naar een sterke one-liner die uitdrukt waarom economie-onderwijs noodzakelijk is.

In januari is er een bijeenkomst bij OCW waarin we worden bijgepraat en de andere verenigingen ontmoeten. In februari komt de minister met de beloofde tussenbalans (klik hier voor de kamerbrief) waaruit blijkt dat het traject op koers ligt en naar verwachting de andere leergebieden kunnen gaan opstarten. In april ontvangt SLO de opdracht van OCW om met de overgebleven leergebieden aan de slag te gaan.

Op zoek naar mensen die willen meedoen aan het kerndoelenteam als leraar of als expert. De oproep is direct op de website geplaatst en kon nog net mee voor TEO 3 2023. Er staan al afspraken met SLO voor overleg over de startnotitie M&M en hoe het organisatorisch verder moet.

Wordt vervolgd……