Klaslokaalexperimenten

In het Tijdschrift voor het Economisch Onderwijs (TEO) loopt een serie artikelen over klaslokaalexperimenten. Doel is om op basis van wetenschappelijke literatuur klaslokaalexperimenten te ontwikkelen die licht werpen op sociale motieven van economische spelers en (meest) geschikt zijn voor de economielessen in de bovenbouw. Onderstaand zijn de in TEO gepubliceerde artikelen en de voor gebruik ontwikkelde documenten te downloaden.

Hidden Cost of Control

In een principaal-agentrelatie zijn er vaak mogelijkheden om te roven. Een werknemer die er als agent de kantjes vanaf loopt verrijkt zichzelf ten koste van de werkgever als principaal. Vaak wordt controle gezien als middel om een principaal-agentprobleem te verhelpen. Een werknemer onder controle van de werkgever is simpelweg niet in staat om de werkgever te beroven en loopt daarom in de pas. Echter kan een werknemer ook gedemotiveerd raken van controle doordat bij hem of haar het gevoel ontstaat dat de werkgever geen vertrouwen heeft in de professionaliteit van de werknemer. In dit klaslokaalexperiment wordt onderzocht wat de effecten zijn van een controlemaatregel (een inspanningsminimum) op de door de agent geleverde prestatie. Gaat de werknemer zich (per saldo) meer inspannen? En hoe groot zijn de verborgen kosten van controle?

TEO-artikel (januari 2024): klik hier
Docentenhandleiding: klik hier
Analysetool: klik hier

Gift Exchange Game

In een Gift Exchange Game wordt een principaal-agent relatie gemodelleerd. Een werkgever (principaal) doet een werknemer (agent) een loonbod welke de werknemer kan afwijzen of accepteren. Bij acceptatie kiest de werknemer voor een inspanningsniveau dat hem of haar welvaart kost, maar de werkgever welvaart oplevert. In het experiment wordt onderzocht of werknemers - als wederkerige, wij-gerichte spelers - het cadeau van een hoog loon beantwoorden met een hoge inspanning of dat ze - als egocentrische, ik-gerichte spelers - opteren voor een lage inspanning.

TEO-artikel (juni 2023): klik hier
Docentenhandleiding: klik hier
Analysetool: klik hier

Public Goods Game 2.0

In een Public Goods Game ontvangen spelers een som geld dat zij naar eigen inzicht verdelen tussen een gezamenlijke pot (ter financiering van collectieve goederen) en de eigen rekening. Omdat geld op de eigen rekening voor de individuele spelers meer waarde vertegenwoordigt dan geld in de pot, maar dit voor de groep precies andersom is ontstaat er een conflict tussen het individuele belang en het collectieve belang. Onderzoek leert dat spelers zich bij experimenten als deze laten leiden door wat zij verwachten van andere spelers. Dit experiment onderzoekt of het introduceren van de mogelijkheid om meelifters te bestraffen invloed heeft op de bereidheid van spelers om aan het collectieve belang te denken.

TEO-artikel (oktober 2023): klik hier
Docentenhandleiding: klik hier
Analysetool: klik hier