'Door een roze bril?'

Je leerlingen tijdens de les teleporteren naar een andere tijd en/of wereld. Geweldig, niet? Van een bezoek aan de cacaoplantages in het achttiende-eeuwse Suriname tot een bezoek aan de Europese Centrale Bank. Met de komst van virtual reality (VR) in het onderwijs is de realiteit nabootsen niet meer zo moeilijk. Op de lerarenopleiding zijn we hier volop mee aan het experimenteren. We teleporteren studenten van lessen met daarin een ordeproblematiek naar
oudergesprekken, met als doel betere leraren op te leiden.

Sinds de 19e eeuw zijn verschillende pogingen gedaan om mensen tijdelijk een andere locatie, wereld of gebeurtenis te laten ervaren. Echter al die pogingen hadden nadelen of beperkingen (te duur/ te groot/ te traag/ etc.), die massagebruik in de weg stonden.
Met de komst van de smartphones zag Palmer Luckey in 2011 een kans. Hij haalde via een crowdfunding platform geld op om speciale VR-brillen te lanceren voor de consument. Dit zijn brillen met een head-mounted display (HMD), waarmee je naar twee schermen kijkt die samen een driedimensionaal beeld vormen voor je ogen. Google deed hieraan mee en kwam in
2014 met de Google cardboards, waardoor iedereen met een smartphone een relatief simpele versie van de VR kon ervaren. Sinds die tijd gaan de ontwikkelingen op het gebied van hardware en software/content razendsnel (van Ast, Bloemsma, et al., 2017), met als gevolg dat de huidige VR brillen en 360 gradencamera’s gebruiksvriendelijker, goedkoper en daarmee ook toegankelijker zijn geworden.

Rijker onderwijs

Waarom is dit interessant voor het onderwijs? Dit komt doordat virtual reality ons menu in het onderwijs rijker kan maken. We kunnen leerlingen door middel van deze technologie ervaringen laten opdoen, waarmee we zoals Biesta (2018) zegt: ” leerlingen helpen om in relatie tot de wereld te staan”. Doordat we de kennis door middel van VR koppelen aan ervaringen, wordt er bij het opslaan van de informatie een beroep gedaan op de zintuigen en emoties van leerlingen,
waardoor het proces van informatie opslaan niet alleen makkelijker verloopt, maar de informatie
ook rijker wordt. Dit gedeelte in de hersenen wordt ook wel het episodische geheugen genoemd,
zoals beschreven in het boek "Wat goede leraren anders doen?” van Frans Ottenhof en Gerard Rozing (2018). Zo stellen zij: ”Binnen de eenvormigheid van het klaslokaal en de les is het soms
moeilijk om gebruik te maken van het episodisch geheugen.” In het boek worden daarom nuttige
werkvormen aangehaald, om beter in te spelen op het episodisch geheugen van onze leerlingen.

Episodisch geheugen

Het loont dus de moeite om je als docent af te vragen op welke manier je gebruik kunt maken van het episodisch geheugen om het leren makkelijker te maken. De VR zou daar een goed middel voor kunnen zijn. Natuurlijk is de techniek nog volop in ontwikkeling en loop je als docent nog tegen een aantal (technische) aspecten aan, zoals het opladen van de brillen of het ontwikkelen van beeldmateriaal. Maar wij geloven erin, net zoals Marli Huijer (2018), dat goede leraren nadenken over wat leerlingen nodig hebben om in de toekomst in de wereld te staan. Daarbij moet de leraar een enorme leergierigheid hebben en bereid zijn om steeds weer nieuwe verhalen, nieuwe vormen van kennis en vaardigheden tot zich te nemen. En als lerarenopleiders
geven wij het goede voorbeeld…

Sultan Goksen is lerarenopleider, onderwijzer, onderzoeker en columnist.
Reacties kun je sturen naar: sultangoksen@gmail.com